Dit artikel uit Canada is vertaald van de website: north-shore.info door de redactie van Rumoer
De situatie verandert snel. Samen met alle anderen volg ik het gretig en deel ik updates, kijk hoe ons leven van dag tot dag verandert en verzandt in onzekerheid. Het kan aanvoelen alsof er maar één crisis is waarvan de feiten objectief zijn en er slechts één enkel pad te bewandelen is, een pad dat scheiding, insluiting, gehoorzaamheid en controle inhoudt. De staat en zijn aanhangsels worden de enige die legitiem zijn om op te treden, en het mainstream media-verhaal met de massale angst die het veroorzaakt, zet ons vermogen tot onafhankelijk handelen onder druk.
Sommige anarchisten wijzen er echter op dat er twee crises parallel lopen: de ene is een pandemie die zich snel verspreidt en voor duizenden mensen ernstige schade en zelfs de dood tot gevolg heeft. De andere is de door de staat opgelegde strategie van crisisbeheersing. De staat beweert te handelen in het belang van ieders gezondheid – hij wil dat we zijn reactie als objectief en onvermijdelijk zien.
Maar de crisisbeheersing is ook een manier om te bepalen hoe de omstandigheden zullen zijn wanneer de crisis oplost, en zal de winnaars en verliezers langs voorspelbare lijnen kiezen. Het erkennen van de ongelijkheid die in deze zogenaamd neutrale maatregelen is ingebakken, betekent dat men erkent dat bepaalde mensen wordt gevraagd om meer kosten te betalen dan anderen voor wat de machtigen voorstellen als het algemeen belang. Ik wil op dit moment wat autonomie en vrijheid van handelen herstellen, en om dit te doen, moeten we ons bevrijden van het verhaal dat ons wordt voorgeschoteld.
Wanneer we de staat het verhaal laten beheersen, de vragen die op dit moment worden gesteld, laten we hem ook de antwoorden bepalen. Als we een ander resultaat willen dan wat de machtigen voor ogen hebben, moeten we andere vragen kunnen stellen.
We wantrouwen het mainstream-verhaal over zoveel dingen en zijn meestal bewust van het vermogen van de machtigen om het verhaal vorm te geven om de acties die ze willen ondernemen onvermijdelijk te laten lijken. Hier in Canada waren de overdrijving en leugens over de gevolgen van de #shutdowncanada spoorblokkades een opzettelijk spel om de basis te leggen voor een gewelddadige terugkeer naar het normale. We kunnen de voordelen van een infectiebeheersingsprotocol begrijpen terwijl we kritisch zijn over de manier waarop de staat dit moment gebruikt voor zijn eigen doeleinden. Zelfs als we de situatie zelf beoordelen en bepaalde aanbevelingen accepteren die de staat ook aandraagt, hoeven we het staatsproject niet als het onze te nemen. Er is een groot verschil tussen het opvolgen van opdrachten en zelfstandig denken om tot vergelijkbare conclusies te komen.
Wanneer we daadwerkelijk een eigen project uitvoeren, wordt het gemakkelijker om een onafhankelijke beoordeling van de situatie te maken, de stroom van informatie en aanbevelingen voor onszelf te ontleden en te vragen wat eigenlijk geschikt is voor onze doelen en prioriteiten. Het opgeven van ons vermogen om demonstraties te houden terwijl we nog moeten gaan werken in de detailhandel is een slecht idee voor elk project van bevrijding. Of de noodzaak van een huurstaking erkennen maar tegelijkertijd bang zijn om het te hebben over de manier waarop we met onze buren praten.
De strijd opgeven terwijl we de economie nog steeds doen draaien, is verre van het bereiken van onze eigen doelen, maar vloeit voort uit het doel van de staat om de crisis te beheersen om economische schade te beperken en het in vraag stellen van zijn legitimiteit te voorkomen. Het is niet zo dat de staat van plan was om afwijkende meningen te vernietigen, dat is waarschijnlijk slechts een bijproduct. Maar als we een ander uitgangspunt hebben – autonomie opbouwen in plaats van de economie te beschermen – zullen we waarschijnlijk een andere balans vinden van wat passend is.
Voor mij is het uitgangspunt dat mijn project als anarchist om de voorwaarden te scheppen voor een vrij en zinvol leven, niet alleen voor een zo lang mogelijk leven. Ik wil naar slim advies luisteren zonder mijn keuzevrijheid op te geven en ik wil de autonomie van anderen respecteren – in plaats van een afdwingbare morele code, moeten onze virusmaatregelen gebaseerd zijn op afspraken en limieten, zoals elke praktijk van consensus. We communiceren over de maatregelen die we kiezen, we komen tot afspraken, en als afspraken of overeenkomsten niet mogelijke zijn, stellen we grenzen die zelf-afdwingbaar zijn, maar niet op dwang zijn gebaseerd. We kijken hoe toegang tot medische zorg, klasse, afkomst, gender, geografie en gezondheid de impact van het virus en van het antwoord van de staat erop beïnvloeden, en proberen dat te zien al seen basis voor solidariteit.
Een groot deel van het narratief van de staat gaat over eenheid – het idee dat we als samenleving moeten samenkomen rond een enkel algemeen belang. Mensen houden ervan om te voelen dat ze deel uitmaken van een grote groepsinspanning en ze vinden het fijn om te voelen dat ze eraan deelnemen door kleine daden – hetzelfde fenomeen dat rebelse sociale bewegingen mogelijk maakt kan ook leiden tot momenten van massale gehoorzaamheid. We kunnen het beginnen te verwerpen door onszelf eraan te herinneren dat de belangen van de rijken en machtigen fundamenteel in strijd zijn met de onze. Zelfs in een situatie waarin zij zelf ook ziek kunnen worden of ook kunnen sterven (in tegenstelling tot de opioïde crisis of de aids-epidemie daarvoor), is het onwaarschijnlijk dat hun reactie op de crisis in onze behoeften zal voorzien en waarschijnlijk zal het zelfs de uitbuiting juist intensiveren.
Het veronderstelde doel van de meeste maatregelen zoals zelfisolatie en social distancing is de middenklasse – ze stellen zich een persoon voor wiens baan gemakkelijk thuis kan worden uitgevoerd of die toegang heeft tot betaalde vakantie of ziektedagen (of, in het ergste geval, spaargeld), een persoon met een ruime woning, een persoonlijk voertuig, zonder veel nauwe, intieme relaties, met geld te besteden aan kinderopvang en vrijetijdsactiviteiten. Iedereen wordt gevraagd een mate van ongemak te accepteren, maar dat neemt toe naarmate ons leven verder verwijderd is van het zien van dat onuitgesproken ideaal en het ongelijke risico van de ergste gevolgen van het virus vergroot. Een antwoord op deze ongelijkheid is het oproepen van de staat om vormen van herverdeling te doen, door de uitkeringen op te trekken of door leningen of uitstel van betaling te verstrekken. Veel van deze maatregelen komen neer op het produceren van nieuwe vormen van schuld voor mensen in nood, wat doet denken aan de uitkomsten van de financiële crash van 2008, waarbij iedereen de verliezen van de rijken absorbeerde terwijl de armen aan hun lot werden over gelaten.
Ik heb er geen belang bij om voorvechter te worden van wat de staat zou moeten doen en ik denk zeker niet dat dit een omslagpunt is voor de goedkeuring van meer socialistische maatregelen. Het centrale punt voor mij is of we willen dat de staat het vermogen heeft om alles af te sluiten, ongeacht wat we denken van de rechtvaardigingen die tot deze maatregelen leiden.
De #shutdowncanada-blokkades werden als onaanvaardbaar beschouwd, hoewel ze amper een fractie van de tijd zo verstorend waren als de maatregelen die de staat een week later nam, wat duidelijk maakte dat het niet het niveau van verstoring was dat onaanvaardbaar was, maar eerder wie er een legitieme speler is. Evenzo herhaalde de regering van Ontario voortdurend de onaanvaardbare last die stakende leraren op gezinnen legden met hun handjevol dagen van actie, net voordat ze de scholen voor drie weken sloten – nogmaals, het probleem is dat ze arbeiders waren en geen regering of baas. De sluiting van grenzen voor mensen, maar niet voor goederen, intensiveert het nationalistische project dat wereldwijd al aan de gang is, en het economische karakter van deze ogenschijnlijk morele maatregelen zal duidelijker worden zodra het virus piekt en de oproepen verschuiven naar ‘gaan winkelen, voor de economie’.
De staat produceert legitimiteit voor zijn acties door ze te situeren als simpelweg door aanbevelingen van experts te volgen, en veel linksen onderschrijven deze logica door te roepen dat experts direct de controle op de reactie op het virus krijgen. Beiden pleiten voor technocratie, geregeerd door experts. We hebben dit gezien in delen van Europa, waar economische experts worden benoemd om regeringen te leiden om ‘neutrale’ en ‘objectieve’ bezuinigingsmaatregelen te implementeren. Oproepen om ons eigen agency over te geven en vertrouwen te hebben in deskundigen zijn al gebruikelijk aan de linkerkant, vooral in de klimaatveranderingsbeweging, en dat uitbreiden naar de viruscrisis is een kleine sprong.
Het is niet dat ik niet van experts wil horen of niet wil dat er mensen zijn met diepgaande kennis op specifieke gebieden – het is dat ik denk dat de manier waarop problemen worden ingekaderd al anticipeert op hun oplossing. De reactie op het virus in China geeft ons een beeld van waartoe technocratie en autoritarisme in staat zijn. Het virus vertraagt tot stilstand en de checkpoints, lockdowns, gezichtsherkenningstechnologie en gemobiliseerde arbeid kunnen voor andere doeleinden worden gebruikt. Als je dit antwoord niet wilt, kun je beter een andere vraag stellen.
Zoveel van het sociale leven was al vastgelegd door schermen en deze crisis versnelt het – hoe bestrijden we vervreemding op dit moment? Hoe pakken we de massale paniek aan die door de media wordt veroorzaakt, en de angst en het isolement dat daarmee gepaard gaat?
Hoe nemen we die kracht terug? Wederzijdse hulp en autonome gezondheidsprojecten zijn één idee, maar zijn er manieren om in de aanval te gaan? Kunnen we het vermogen van de machtigen ondermijnen om te beslissen wiens leven het waard is om gered te worden? Kunnen we verder gaan dan ondersteuning door eigendomsverhoudingen aan te vechten? Zoals misschien bouwen aan plundering en onteigeningen, of bazen afpersen in plaats van te smeken niet te worden ontslagen omdat we ziek zijn?
Hoe bereiden we ons voor om een avondklok of reisbeperkingen te vermijden, zelfs over gesloten grenzen heen, moeten we dit passend achten? Dit zal moeten inhouden dat we onze eigen normen stellen voor veiligheid en noodzaak, en niet alleen de richtlijnen van de staat accepteren.
Hoe kunnen we andere anarchistische projecten voortzetten? In het bijzonder lijkt onze vijandigheid tegenover de gevangenis in al zijn vormen hier zeer relevant. Hoe richten we ons op de gevangenis op dit moment? Wat met de grenzen? En als de politie erbij betrokken wordt om verschillende staatsmaatregelen door te voeren, hoe ondergraven we dan hun legitimiteit en beperken we hun macht?
Hoe richten we ons op de manier waarop de macht zich om ons heen concentreert en herstructureert? Welke belangen staan klaar om te ‘winnen’ bij dit virus en hoe ondermijnen we ze (denk aan investeringsmogelijkheden, maar ook aan nieuwe wetten en meer bevoegdheden). Welke infrastructuur voor controle wordt opgezet? Wie zijn de profiteurs en hoe kunnen we ze pijn doen? Hoe bereiden we ons voor op wat daarna komt en plannen we de projecten die mogelijk zijn tussen de ergste tijd van het virus en een terugkeer naar de economische normaliteit?
Onze eigen kijk op de situatie ontwikkelen, samen met onze eigen doelen en praktijken, is geen kleine klus. Het zal de uitwisseling van teksten, experimenten in actie en communicatie over de resultaten vergen. Er zal een verbreding van ons gevoel van binnen-buiten nodig zijn om voldoende mensen te betrekken om te kunnen organiseren. Het houdt in dat je nog steeds in de openbare ruimte handelt en weigert je terug te trekken in de online ruimte. Gecombineerd met maatregelen om het virus aan te pakken, maakt de intense angst en druk om zich aan te passen van velen die normaal gesproken onze bondgenoten zouden zijn, het zelfs moeilijk maken om de crises op verschillende voorwaarden te bespreken. Maar als we het vermogen van de machtigen om de reactie op het virus voor hun eigen belangen vorm te geven, daadwerkelijk willen uitdagen, moeten we beginnen met het terugnemen van het vermogen om onze eigen vragen te stellen. De omstandigheden zijn overal anders, maar alle staten houden elkaar in de gaten en volgen elkaars voorbeeld op, en we zouden er goed aan doen om op andere plaatsen naar anarchisten te kijken die te maken hebben met omstandigheden die binnenkort de onze kunnen worden. Dus ik laat je achter met dit citaat van anarchisten in Frankrijk, waar de hele week een verplichte isolatie is ingesteld, gehandhaafd met dramatisch politiegeweld: “En dus ja, laten we te veel collectiviteit vermijden in onze activiteiten net als onnodige vergaderingen, we zullen een veilige afstand bewaren, maar fuck de opsluitingsmaatregelen, we zullen uw politiepatrouilles zoveel mogelijk ontwijken, het is uitgesloten dat we repressie of beperkingen van onze rechten steunen! Alle armen, marginalen en rebellen tonen alle soorten solidariteit en doe mee aan wederzijdse hulp om de noodzakelijke activiteiten te behouden om te overleven, arrestaties en boetes te vermijden en ons politiek te blijven uiten.
Van “Against Mass Confinement” (“Contre le confinement généralisé”). In het Frans gepubliceerd op Indymedia Nantes.